nie ma róży bez kolców

* * *

* * *

bz- bot. lilac ( Syringa vulgaris); czarny bez bot. elder ( Sambucus nigra); gałązka bzu lilac twig.

+ Gen. without; bez narażania się na niebezpieczeństwo without risk; i bez tego trwonisz dosyć pieniędzy you're wasting lots of money anyway; niebo bez chmur cloudless sky; bez bajerów ( o sprzęcie) no-frills; bez ceregieli (walczyć, dyskutować) with the gloves off; być bez grosza be broke, be penniless; bez końca endlessly; bez mała almost, (very) nearly; bez cienia wątpliwości without a shadow of a doubt; pozostawać bez echa meet no response; robić coś bez głowy do sth thoughtlessly; bez przyszłości with no future; finished; bez ładu i składu without rhyme or reason; bez miary, bez granic without restraint, knowing no limits; mówić bez ogródek be explicit ( o czymś about sth); mówiąc bez ogródek to put it bluntly; być bez pamięci zakochanym be head over heels in love; bez perspektyw dead-end; bez płaczu without tears; bez porównania lepszy certainly better; bez precedensu without precedent; bez przerwy continuously, without a break; bez reszty utterly; hook, line and sinker; bez różnicy no difference; bez słowa without a word; bez śladu without a trace; tylko bez świntuszenia keep it clean; bez tchu breathless; bez urazy no hard feelings; bez ustanku without cease, ceaselessly; bez wyjątku bar none, without exception; bez wyjścia ( o sytuacji) inextricable; bez wysiłku effortlessly; bez wytchnienia without a pause; bez zająknienia glibly; bez zarzutu irreproachable, flawless; bez znaczenia of no/little account; bez zwłoki promptly; bez żadnych ale no buts; ujść bez kary get away; nie ma dymu bez ognia there's no smoke without fire; bez pracy nie ma kołaczy no pain, no gain; nie ma róży bez kolców there's no rose without a thorn; wejść bez pukania enter without knocking; bez pożegnania without saying goodbye; zrobić/wziąć coś bez pytania do/take sth without asking; bez wątpienia undoubtedly, doubtless, no doubt; nie bez kozery not without a reason, with a good reason; bez paniki don't panic; take it easy; tylko bez kawałów, głupich niespodzianek no tricks, don't try anything funny; herbata, kawa bez cukru tea, coffee without sugar.

- bez kogoś/czegoś without sb/sth

- beze mnie without me

- poszedł bez niej he went without her

- rozmowa odbyła się bez świadków the conversation took place without witnesses

- koszula bez kieszeni a shirt without pockets

- sukienka bez rękawów/pleców a sleeveless/backless dress

- pantofle bez pięt slingback shoes

- bez wysiłku without (any) effort, effortlessly

- bez końca endlessly

- bez przerwy non-stop

- bez smaku tasteless

- bez żadnej pomocy without any help, unaided

- zupełnie bez pieniędzy without any money at all

- mięso bez kości boned meat

- piwo bez alkoholu alcohol-free beer, non-alcoholic beer

- sok bez cukru sugar-free juice

- pijesz kawę z cukrem czy bez? do you take your coffee with sugar or without?

- niebo bez najmniejszej chmurki a completely cloudless sky

- dzień bez papierosa a non-smoking day, a cigarette-free day

- dzień bez samochodu a car-free day

- panna bez posagu a girl without a dowry

- wszystko odbyło się bez zakłóceń/opóźnień everything went without any mishaps/delays

- włóczyli się bez celu they wandered around a. about aimlessly

- pracowała bez wynagrodzenia she worked without pay

- pozostali bez środków do życia they were left with no means of subsistence

- i bez tego mam niewiele czasu I don’t have much time as it is

- „co u ciebie?” – „bez zmian” ‘how are things with you?’ – ‘same as ever’

- obchodzić a. obywać się bez kogoś/czegoś to (make) do a. manage without sb/sth

- obejdę się bez twojej pomocy I’ll manage without your help

- zabójstwo nie może ujść bez kary murder cannot go unpunished a. be left unpunished

- bez atu Gry no trumps

- dwa bez atu two no trumps

- wejść bez pukania to enter without knocking

- odejść bez pożegnania to leave without saying goodbye

- wziąć coś bez pytania to take something without asking a. permission

- zniosła rozstanie bez płaczu she bore the separation a. parting without tears

- trzy miesiące bez dwóch dni three months less two days

- 300 bez 26 300 less a. minus 26

- wrócił do domu bez dwóch zębów z przodu he came back home minus two front teeth pot.

- (być) bez dwóch/trzech (w grze w brydża) (to be) two/three down

- tylko bez wygłupów! pot. no messing (around) though! pot.

- bez dyskusji! no arguing!

- bez obaw! definitely!; no problem a. sweat pot.

- bez przesady! don’t exaggerate!

- nie bez talentu/powodu not without talent/reason

- nie bez strachu not without fear

- on sam jest nie bez winy he’s not without blame himself

- nie bez znaczenia jest fakt, że… it is not without significance that…

- nie bez tego, żeby czasem czegoś nie spsocił it’s not that he never did any mischief

- bezczasowy timeless

■ bez pracy nie ma kołaczy przysł. he that would eat the fruit must climb the tree przysł.

- nie ma róży bez kolców przysł. there is no rose without a thorn przysł.

- herbaciane róże tea roses

- dzika róża the wild rose

- owoc dzikiej róży a rosehip

- syrop z dzikiej róży rosehip syrup

- bukiet róż a bunch of roses

- jego życie nie jest usłane różmi a. nie ma życia usłanego różami przen. his life is not all roses

- przez całe życie stąpała po różach przen. her life was a bed of roses

- □ róża chińska Bot. China rose

- róża cierniowa Bot. dog rose

- róża jerychońska Bot. rose of Jericho

- róża kompasowa Żegl. compass rose

- róża pustyni Geol. desert rose

- róża wiatrów Geog. wind rose

■ nie ma róży bez kolców przysł. there’s no rose without a thorn przysł.

* * *

1. bot. rose ( Rosa); róża chińska hibiscus, China rose ( Hibiscus rosa-sinensis); róża jerychońska rose of Jericho ( Anastatica hierochuntica); róża stulistna rose absolute ( Rosa centifolia); dzika róża wild rose, brier; róża kompasowa żegl. compass card; róża wiatrów żegl. wind rose; życie usłane różami bed of roses, all roses; nie ma róży bez kolców no rose without a thorn.

2. med. erysipelas.

3. myśl. coronet.

- kaktus o ostrych kolcach a sharp-spined cactus

- kolce krzewów raniły mu nogi thorny bushes scratched his legs

- kolec wbił mu się w rękę a thorn jabbed him in the hand, he got a thorn in his hand

- grzbiet jeżozwierza jest pokryty kolcami a porcupine’s back is covered with a. in quills

- kolce jeża hedgehog spines a. quills

- kolec jadowy skorpiona a scorpion’s sting(er)

- kolec czekanu the spike a. point of an ice axe

- śnieżne opony z kolcami snow tyres with spikes

- kolec cyrkla the point of a compass a. of a pair of compasses

- kolce brony the teeth a. tines of a harrow

- biegać w kolcach to run in spikes

■ nie ma róży bez kolców przysł. there is no rose without thorns a. a thorn przysł.